Mặc dù đã có rất nhiều nghị định được ban hành để quản lý thị trường phân bón, song thị trường phân bón trong nước vẫn chưa được cải thiện rõ rệt, tình hình phân bón kém chất lượng, phân bón giả, phân bón nhái nhãn mác vẫn đang từng giờ, từng phút móc trộm túi nông dân.
Đến bất kỳ đại lý phân bón nào trên cả nước đều có thể tím thấy bao phân bón chất lượng kém hoặc nhái nhãn mác. Điển hình là các sản phẩm phân bón rễ cao cấp Vôi - Lân - Canxi. Mặc dù tên gọi là Vôi - Lân - Canxi, song thành phần P2O5 trên bao bì chỉ là 0,2%. Hoặc sản phẩm Lân - Canxi - Magie - Silic, hàm lượng P2O5 đăng ký là 1,16%, song giá bán ngang ngửa, thậm chí cao hơn rất nhiều các sản phẩm lân uy tín của các doanh nghiệp lớn có hàm lượng P2O5 lên tới 15 - 17%.
Ngay trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có loại phân bón cao cấp SiMg -NPK-TE và dòng dưới ghi các con số thứ tự 10 - 13 - 50. Những tưởng đây là phân bón chất lượng cao (73%), song đăng ký hàm lượng Si + Mg 10%, cả 3 chất N + P2O5 + K2O 13%, các chất vi lượng tổng khoảng 50 ppm. Như vậy, lợi dụng hiếu kỳ về phân bón mới (SiMg) và phân bón cao cấp (hàm lượng 73%) mà lập lờ đơn vị tính phần trăm và phần triệu để lừa dối nông dân.
Chất lượng kém đi kèm giá thành thấp nên doanh nghiệp có nhiều điều kiện chăm sóc đại lý và khách hàng. Đại lý ham phân bón chất lượng thấp vì lãi cao. Bà con nông dân vì ham rẻ nên thường mua phải những sản phẩm kém chất lượng, thậm chí là phân bón giả.
Từ đó, không chỉ ảnh hưởng xấu đến kết quả sản xuất nông nghiệp, chất lượng cây trồng, đến thu hoạch và đời sống của nông dân mà còn ảnh hưởng xấu đến nguồn nước ngầm, làm thoái hóa chất lượng đất sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng lâu dài về sau.
Để lựa chọn đúng sản phẩm phân bón có chất lượng, bà con nông dân cần thận trọng khi mua hàng và cần lưu ý một số vấn đề sau:
+ Mọi địa phương đều có các tổ chức như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ sẽ tư vấn và có thể tín chấp cho nông dân mua phân bón tốt; hoặc HTX Dịch vụ nông nghiệp… dưới sự chỉ đạo trực tiếp của chính quyền địa phương. Đây là những đầu mối rất quan trọng giúp nông dân lựa chọn sản phẩm đúng chất lượng và phù hợp với sản xuất của địa phương.
+ Trước khi nhận phân bón cần xem xét, đọc kỹ các thông số, ký tự trên vỏ bao sản phẩm:
- Lô gô trên sản phẩm là chứng chỉ của doanh nghiệp, tương tự như thẻ Chứng minh thư nhân dân. Những nhà máy lớn lô gô thường rất rõ ràng và nổi bật trên bao bì.
- Các thông số đăng ký về chất lượng phân bón: NPK và làm lượng các chất dinh dưỡng. Ví dụ, sản phẩm phân bón Đa yếu tố NPK 5:10:3 ghi rất rõ công thức: N5%, P2O5 10%, K2O 3%, S 2%, CaO 8%, MgO 5%, SiO 7%, và các chất vi lượng Mn, Cu, Bo, Mo… Nếu cộng lại thì hàm lượng các chất dinh dưỡng thiết yếu cho cây trồng trên 40%; hoặc NPK chuyên bón lót cho lúa, công thức 6:11:2 đăng ký 6%N, 11% P2O5, 2%K2O, 2%S, 20%CaO, 10% MgO, 15%SiO và các chất vi lượng khác, tổng các chất dinh dưỡng trên 66%.
nguyễn tiến chính